Laktoz, glukoz ve galaktozun bir araya gelerek oluşturduğu bir disakkarid türü şekerdir (süt şekeri). Laktaz, bu süt şekerini parçalayıp, sindirilebilir forma getiren enzimdir. Bu enzimin yetersizliği durumunda laktoz yıkılamaz ve sindirilemeyen şeker sindirim sisteminde ve midede bakterilerin üremesi için uygun ortamın hazırlanmasına sebep olur. Bu sebepten laktoz intoleransı, süt ve süt ürünlerinin sindirilememesidir diyebiliriz. Sindirilemeyen laktoz osmotik dengeyi bozar, bağırsak içine sıvı ve elektrolit birikir; genişleyen bağırsaklarda hareketlilik artar ve ishal( +bazen kusma) şekillenir. Serbest kalan laktoz kalın bağırsaklara ulaşır; orada bakteriler tarafından fermentasyona uğrar ve hidrojen gazı açığa çıkar. Bu gaz hem ishalin şiddetlenmesine, hem de şişkinliğe sebep olur.
Yeni doğan kedi ve köpeklerde laktaz enzimi genellikle yeterli seviyededir. Sütten kesilmeleriyle beraber enzimin seviyesi pik seviyesinin %10’nuna kadar geriler. Laktoz hassasiyetinin genellikle sütten kesildikten sonra görülmesi bu sebeptendir. Bir diğer sebep ise inek sütüdür. Köpek sütünde %3.1, kedi sütünde %4.2 olan laktoz, inek sütünde %4.5-%5’dir. Hem laktaz enziminin azalması, hem de laktozu yüksek süt verilmesi hassasiyetin ortaya çıkmasına sebep olur. Anne sütüne reaksiyon vermeyen yavrularda inek sütüne karşı laktoz hassasiyeti görülebilir.
Laktoz hassasiyeti olan hayvanlara sütü kaynatarak vermek, diet süt, pastörize süt vermek sorunu çözmez; çünkü bu işlemler laktoz içeriğini değiştirmez. Pastörize edilmemiş sütten yapılan yoğurt ve peynirler (içerdikleri bakteriler laktozu bir miktar parçalayabilir) nispeten daha az zararlıdır. Laktoz hassasiyeti olan bazı hayvanlar yoğurt ve peyniri küçük porsiyonlar olması koşuluyla sindirebilirler.
Laktoz hassasiyetinin teşhisi basittir. Hayvanınız süt ürünleri tükettiğinde ishal, kusma gibi belirtiler gösteriyorsa bu ürünleri beslenmesinden çıkartın. İyileşme sağlanıyorsa, birkaç gün sonra tekrar süt verin. Aynı belirtiler görülüyorsa büyük olasılıkla laktoz intoleransı vardır.( Kesin tanı için açlık şekeri ölçüldükten sonra laktozlu gıda verilip, belli aralıklarla kandaki şeker oranı ölçülebilir). Laktoz hassasiyetini de bir gıda alerjisi gibi düşünebiliriz. Bazı hayvanlarda ishal ve kusmanın yanı sıra deride kızarıklık ve kaşıntı, yüzünü yere sürtme, patilerini aşırı yalama, göz ve burunda mukozalı salgı gibi belirtiler de görülebilir.
Laktoz hassasiyetinin sebepleri:
*laktaz enzimi eksikliği
*aşırı süt ve süt ürünleri tüketimi
*beslenmede ani değişiklikler
*sindirim sistemi hastalıkları-Bağırsak mukozasının normal yapısının bozulmasına sebep olan hastalıklar sekunder olarak laktoz hassasiyetinin şekillenmesine sebep olabilir (akut gastroenteritis, giardiasis, ascariasis gibi paraziter hastalıklar vb.).
*kalıtımsal laktoz hassasiyeti- çok nadir görülür.
Laktoz hasiyeti olan hayvanlar için özel bir tedavi uygulanmasına gerek yoktur. Hayvanınızın beslenmesinde laktoz içeren gıdalar bulunmamasına dikkat etmeniz yeterli olacaktır.