KÖPEKLERDE ANOREXİA
Yemek yiyememe, iştahsızlık durumudur. Açlık fizyolojik, iştah psikolojik etkenlere bağlıdır. Köpeklerde anorexia’nın sebepleri de psikolojik sebeplere veya fizyolojik hastalıklara bağlıdır. İştahsızlık 24 saati geçerse köpek sahibi bir sorun olduğunu düşünmelidir. Özellikle 6 aydan genç hayvanlarda 24 saati geçen açlık ciddi sorunlara sebep olabilir. Anorexia başka bir hastalık sebebiyle şekillenirse köpekte kusma, ishal, ateş, halsizlik gibi başka semptomlar da görülebilir.
Anorexia’ya sebep olan psikolojik etkenler:
- Gıdanın değişmesi—Köpeğin alışık olduğu mamayı değiştirmek anorexia’ya sebep olabilir. Böyle bir durum yaşamamak için mama değiştireceğiniz zaman bir süre eski ve yeni mamayı birbirine karıştırarak verin. Yeni mamanın oranını yavaş yavaş arttırın. Bu yöntem köpeğinizin sindirim sistemi için de faydalıdır. Mamaları ılıtarak vermek de iyi bir yöntemdir. Köpekler oda ısısından biraz daha yüksek ısıdaki mamaları daha iştahla yerler. Mamasına biraz ev yemeği katmak, iştah arttırıcı tatlandırıcılar eklemek(kliniklerden temin edebilirsiniz) köpeğinizin iştahını arttırabilir. Bazı iştahsız köpekler elle yedirildiklerinde mamayı refüse etmezler; fakat bu yöntem alışkanlık oluşturabilir. Anoreksik hayvanların sıvı alımını da konrol etmelisiniz. Yeterli sıvı almayan hayvanlarda dehidrasyon oluşur. Bu durumdaki hayvanlara serum verilmesi çok önemlidir.
- Çevresel değişimler—Yeni bir eve taşınmak, eve yeni bir hayvan daha alınması, aileye yeni bir fert eklenmesi, sahip değiştirme vb. Çevresel değişimler köpekleri strese sokar. Bu tip hayvanlarda iştah kaybı, yemeğe ilgisizlik görülebilir.
- Çiftleşme isteği—Hayvanlar kızgınlık dönemlerinde hormonal değişimlere bağlı olarak iştahsızlık gösterebilirler.
- Çevresel faktörler—Çok soğuk veya çok sıcak ortamlar, gürültü vb. çevresel faktörler de iştahsızlığa sebep olurlar.
Anorexia’ya sebep olan fizyolojik hastalıklar:
- Sindirim sistemi hastalıkları—özafagus, mide, bağırsak, karaciğer, pankreas gibi organ larda şekillenen hastalıklar iştahsızlığa sebep olur.
- Diğer organlardaki sistematik hastalıklar—Böbrek, kalp vb. organlardaki hastalıklar da anorexia’ya sebep olabilirler.
- Burun hastalıkları—Burunda şekillenen bir sorun (enfeksiyon, yabancı cisim, yaralanma vb.) köpeğin koku almasına mani olursa anorexia gelişebilir. Köpeklerde iştah öncelikle yemeğin kokusunu beğenmesi ile ilişkilidir. Mamanın kokusunu alamayan köpek yemeğe karşı iştahını kaybeder.
- Ağız ve diş hastalıkları—Diş eti hastalıkları, çürük dişler yeme güçlüğü yaratır. Zamanla yemek yeme acı veren bir işleme dönüşür ve anorexia gelişir. Boğazda ve ağızda yabancı cisimler de iştahsızlığa sebep olurlar. İştahsız köpeğinizin ağız ve diş kontrolünü de yaptırmayı unutmayın.
- Anemi de iştahsızlığa sebep olabilir.
- Ağrı—herhangi bir sebepten oluşan ağrı iştahsızlığa sebep olur.
- Viral/bakterial enfeksiyonlar
- Paraziter enfeksiyonlar
- Zehirlenmeler
- Vücutta oluşan apseler
- Anorexia’nın tedavisi hastalığa sebep olan etkene göre değişir. Teşhis için laboratuar analizleri, radyolojik tetkikler vb. gerekebilir. Tedavide spesifik(etkene göre medikal tedavi) ve/veya destekleyici yöntemler uygulanır. Destekleyici tedavi olarak serum, iştah arttırıcı ilaçlar, amino acid-lipid-şeker vb. elementlerin takviyesi, vitamin takviyesi önerilebilir. Ağır seyreden anorexia vakalarında burun/boğaz/mide sondalarıyla besleme yöntemi uygulanabilir.