İleride oluşabilecek bir çok hastalığın ve istenmeyen üremenin önlenmesi, dişilerdeki siklus kanamalarının sonlanması açısından tercih edilen bir ameliyattır. Kısırlaşma, erkek köpeklerde yaşanan evden kaçma, saldır ganlık, işaretleme, kokulu idrar gibi istenmeyen ve tehlike oluşturan bir çok hormonal davranış sorununa da çare olur.
Yapılan bilimsel araştırmalar, 1. kızışma dönemlerinden önce kısırlaştırı lan dişi köpeklerde ileride meme kanseri görülme riskinin neredeyse sıfırlandığını göstermektedir. 1. kızışma döneminden sonra yapılan kısırlaştırma meme kanseri riskini daha az oranda azaltır.2. veya 3. Kızışma döneminden sonra yapılan ameliyatların meme kanseri riski üzerinde bir etkisi yoktur. Kısırlaştırılan dişide ileride veneral tümörler, yumurtalık kist ve tümörleri, prolapsus vagina ve uteri, kronik endomet ritis, genital vaginis, mastitis, pyometra (rahim enfeksiyonu- çok yaygındır) vb. zührevi hastalıklar riski ortadan tamamen kalkmış olur. Dişilerde çok sık rastlanan hayali gebelikler de kısırlaştırma ameliya tından sonra son bulur. Erkek köpeklerde de zührevi hastalıkların, testis tümörlerinin önüne geçilmiş olur. Kastrasyon (erkeğin kısırlaştırılması) ameliyatı geçiren köpeklerde prostat hastalıkları daha az görülür.
Köpeklere üremeyi önlemek için verilen hormon takviyeleri, rahim enfeksiyonu, yumurtalık kisti ihtimallerini arttırdığı ve hormonal düzeni bozdukları için önerilmemektedir. Dişilerde yumurtalıkların bırakılıp, rahmin alınmasıyla yapılan yarım kısırlaştırma (üreme biter, çiftleşme isteği devam eder) ameliyatı ileride birçok genital hastalığın önüne geçmede yetersiz kaldığı ve genital hastalıkların oluşmasına sebep verdiği için tercih edilmemektedir.
Meme kanseri riskini çok önemli bir oranda azalttığı için, dişilerin ilk kızışmadan önce ameliyat edilmesini öneririz.” Bir kere siklus yaşasın” veya” en azından bir kere doğum yapsın “gibi söylemlerin hiçbir bilimselliği yoktur. Bunlar tamamen duygusal söylemlerdir. ”Anneliği tatsın” cümlesi veterinerlerin çok sık duyduğu bir cümledir. Eğer köpeğinizi özel sebeplerden(yavrulardan birine-birkaçına bakmak gibi) dolayı doğurtmak istiyorsanız, kararınıza saygımız var; ama sırf anneliği tatsın diyorsanız, size köpeklerde aile mefhumu olmadığını, doğum yapan annenin ileride yavrularınla çiftleşip üremeye devam edeceğini hatırlatırız. Eğer köpeğinizi kısırlaştıracaksanız, dişileri ilk siklustan önce (4-6 aylıkken), erkekleri ise cinsel olgunluğa ulaştıklarında kısırlaştırmanızı öneririz.
Sokak köpeklerinin kısırlaştırılması büyük önem taşır. Tüm medeni ülkelerde sokak hayvanlarının istenmeyen popülasyon artışına tek çare olarak kısırlaştırma önerilmektedir. Bir dişi köpek yaşamı boyunca doğurduğu yavrular ve büyüyen yavruların da üremesi ile popülasyona 67 000 köpeğin ilave olmasına sebep olmaktadır.
Kısırlaştırılan köpeklerin kilo alması hep tartışılan bir konudur. Yapılan araştırmalarda hormonal değişimlerden dolayı kısırlaştırılan köpeklerde(genellikle dişilerde) %5-10 kilo artışı gözlemlenmiştir. (Yaşlıyken kısırlaştırılan köpekler, gençken kısırlaştırılanlardan daha çok kilo almaya meyilli olurlar). Bu oranda bir kilo artışı köpeğinizin beslen mesine biraz özen gösterilerek ve günlük aktivitesi biraz arttırılarak önlenebilir. Yine hormonal değişimlerden dolayı bazı köpeklerde tüylerin bir miktar matlaşması ve derinin kurumasına da rastlanmıştır. Kısırlaştırma ameliyatlarından sonra görülebilecek en önemli sorun üriner incontinens denilen idrar kaçırma komplikasyonudur. Ameliyat sonrası gelişen üretral sfinkterik yetmezlik sonucu dişi köpek özellikle uyku esnasında idrar kaçırabilir. İsviçre’de yapılan bir araştırmaya göre ameliyattan sonraki 3 yıl içerisinde idrar tutma sorunu yaşayan köpeklerin oranı %20’dir. Kilolu köpeklerde daha sık görülür. 20kg altında ameliyatlı dişilerde görülme oranı % 9.3 ; 20kg üstü köpeklerde görülme oranı ise % 30.9dur. İstisnai bir durum olarak,genetik yatkınlık larından dolayı Boxer ırkında görülme oranı %65’dir.
Kısırlaştırmanın tüm avantaj ve dezavantajlarını değerlendirip ondan sonra karar verin. Kısırlaştırma ameliyatlarının geriye dönüşü yoktur. Kısırlaştırma ameliyatına karar verirseniz, ameliyattan 12 saat önce sinde köpeğinizin beslenmesini kesmelisiniz. Ameliyat genel anestezi altında yapılacağı için mutlak açlık gereklidir. Erkeklerin ameliyatı dişilerinkine oranla daha basittir. Erkek köpekte iyileşme 3 günde sağlanır. Dişi köpeğin ameliyattan sonra 12-36 saat ağrısı olur. Tam iyileşme 8. gün sağlanır. Köpeğiniz ameliyata girmeden önce veterine rinizden herhangi bir hastalığı olmadığından emin olmak için gerekli tetkikleri yapmasını isteyin.(kan değerleri, E.K.G vb.)