Bizi arayabilir veya e-posta gönderebilirsiniz. Telefon: 444 26 46 Email:info@animallia.com

KEDİLERDE İÇ VE DIŞ PARAZİTLER

Kediler  yaşadıkları ortamdan bir çok dış parazit alabilirler. Dış parazitler kedinizin  kanı ile beslendikleri için anemiye  ve alerjik deri reaksiyonlarına sebep olurlar. Dış parazitler taşıdıkları bir çok  iç paraziti de ısırma esnasında kediye bulaştırırlar. Bu sebepten dış parazitlere karşı veterinerinizin önereceği korumaya yönelik programı aksatmadan uygulamalısınız.

Kedilerde başlıca dış parazitler :

Pireler—Kedilerde en sık rastlanan dış parazitlerdir. Bilimsel adı Ctenocephalides’dir. Şiddetli kaşıntıya sebep olurlar. Pireler kedilerin en çok ense ve bel kemiği bölgesine yerleşirler Pirelerin tükürükleri bazı kedilerin derisinde alerjik reaksiyonlar oluşturur.  Pireler ısırma esnasında taşıdıkları iç parazitleri de kediye bulaştırırlar. Gözle görülebilen büyüklükte parazit lerdir. Pire dışkısı karabiber serpintisine benzer. Pirelerin 30 günlük yaşam siklüsu vardır. Bir dişi pire ilk kan emişinden yaklaşık 39-48 saat içerisinde yumurtlar.  Pireler aylarca beslenme den canlı kalabilirler. Karanlık, nemli ortamları severler. Yaklaşık 1.5m. zıplayabildikleri için kedilere çok kolay yerleşirler.  Bir pirenin ortalama ömrü 2-6 aydır. Yaşamları 4 evreden oluşur.

Yumurta evresi—Oval, beyaz, ancak büyüteçle görülebilen  yumurtalardır.  Bir dişi yaşamı süresince yüzlerce yumurta yapar. Yumurtaların çoğu kedinin üstünde tutunur;  bir miktarı da çevreye dökülür. Pireyle mücadelede evi süpürdükten sonra elektrikli süpürgenin torbasını çöpe atmanız bu sebepten önemlidir.

Larva evresi—büyüteçle bakıldığında minik bir solucana benzerler. Bir kısmı kedinin üstünde, bir kısmı ise evdeki mobilyaların altında, halılarda, kedinizin yatağında pupa evresine geçmeyi beklerler.

Pupa evresi—bu evre ortamın uygunluk şartlarına göre haftalar veya aylar sürebilir. Kozalar çevredeki  titreşimler sayesinde çatlar ve çevreye bir dolu minik pire saçılır.

Erişkin evresi—pupa evresinin sonunda kozadan çıkan pireler artık üremeye hazır erişkin pirelerdir.

Keneler—keneler de aynı pireler gibi, birçok hastalığa sebep olan dış parazitlerdir. Yumuşak veya sert kabuklu türleri vardır. Kedilerde yaşayabilen keneler s zırhları  (scutum) olan sert kabuklu kene türleridir. Keneler, nemli, gölgelik yerleri severler. Kedilerin  kanlarını emerek beslendikleri için anemiye sebep olurlar. Kan emme esnasında, taşıdıkları iç parazitleri kediye bulaştırırlar. Keneler hastalıkların bulaşmasında ara konakçı veya vektör vazifesi görürler. Kenelerin ağızları çengelli bir yapıdadır. Kan emerken bu çengelleri deriye geçirirler. Keneleri tutup çekerseniz kafaları derinin içerisinde kalır; kenenin tamamı çıkartılamamış olur. Bu durumda kenenin taşıdığı virüs kolaylıkla hayvanın (insanın ) kanına karışır. Kenenin taşıdığı hastalıklarla mücadelede,  kenelerin nasıl çıkartılması gerektiğini öğrenmeliyiz. Keneyi bir cımbız kullanarak, saat istikametinde çevirerek bir bütün olarak çıkartmaya dikkat edin. Keneyi aldıktan sonra,  bölgeyi antiseptikle silin.

Kenelerin  yumurtadan çıktıktan sonra 3 yaşam evreleri vardır.

Larva evresi—yumurtadan çıkan keneler larva olarak birkaç gün beslendikten sonra toprağa düşerler. Bir sonraki nymp evresine kadar toprakta kalırlar.

Nymp evresi—erişkin olmadan önceki evredir. Bu evrede nympler sıcak kanlı canlıların kanları ile beslenirler. Birinci haftanın sonunda, değişim için tekrar toprağa düşerler. Uygun koşullar oluşmazsa, bir sonraki evreye geçmek için aylarca bekleyebilirler.

Erişkin evresi—artık sıcak kanlı bir canlıya yerleşip, üremeye başlarlar.

Sakırga—bir tür kenedir.Kötü koşullarda bakılan kedilerde görülür.Bu parazit deride tüneller  açar. Deri enfeksiyonlarına, kan zehirlenmesine sebep olur.

Lice—Kedilerde nadir görülür. Kötü koşullarda bakılan kediler, sokak kedileri bu paraziti alır. Tüylerin gövdesinde, deriden dökülen dış tabakayı yiyerek yaşayan 2mm.büyüklüğünde küçük dış parazitlerdir(bit). Fiziksel temasla kediden kediye geçerler. Kedilerde  kaşıntıya  ve tüy dökülmelerine sebep olur. Pire ve kenelerde kullanılan ilaçlar licelar üzerinde de etkilidir. Çok miktarda lice,  hayvanda anemiye sebep olabilir. Demir takviyesi gerekebilir. Kedilerdeki lice insanlarda görülen licelardan farklıdır ve insana geçmez.

Kurtçuk—deride değil,kılda yaşayan bir parazittir.Tüy dökülmesine ve kaşıntıya sebep olur.İran kedileri bu paraziti almaya daha yatkındır. İnsana geçebilir. Özellikle çocuklar açısından risk taşır. İlaçlı banyo ile parazit temizlenir.

Uyuz—uyuz böcekleri   0.2-0.5 mm. büyüklüğünde akar parazitleridir. Derinin epidermis katları arasında kıl foliküllerine yerleşerek ,  doku artıkları, kan ve doku sıvısı ile beslenerek yaşarlar. Yerleştikleri bölgede alerjik reaksiyonlara sebep olurlar. Kedilerde köpeklere oranla daha nadir görülür. Parazit, nemli ve karanlık yerleri sever. Parazit sayısının artması birçok hastalığı da beraberinde getirir. Uyuz, genellikle bağışıklığı düşük, hasta kedilerde daha şiddetli bir seyir izler. Kötü bakım, dengesiz beslenme, tüy bakımının yapılmaması, havanın sıcak olması uyuzun kolay yayılmasına ortam sağlar. Uyuz böceği deriden alınan kazıntının mikroskopta incelenmesiyle teşhis edilebilir.

Kedilerde görülen uyuz türleri  notoedres cati , otodectes cynotis  ve demodex cati’dir.

Demodex Cati— Kedilerde  lokalize veya yaygın olarak görülebilir. Uyuz böceği kedinin karın ve  bacaklarının iç yüzü, kulak kanalı mukozası  gibi kılsız ve az kıllı bölgelerinde derinin altına yerleşir. Bu sebepten mikroskopla dahi zor teşhis edilir. Bazen uzun süre hiçbir belirti görülmez. Kedinin bağışıklığının düşmesi ile belirtiler ortaya çıkar. Şiddetli kaşıntı, deride kızarıklık, tüy dökülmesi, kaşetik ve bitkin görünüm , tüyde kepeklenme ve kabuklanma,deri renginde koyulaşma demodex’in belirtileridir. İlk evrelerde görülen derideki kırmızı, küçük kabarıklıklar zamanla yerini irinli, ülseratif yaralara bırakır. Diğer uyuzların tedavisi birkaç gün sürse de, demodex en inatçı uyuz türüdür. Tedavisi 4-6 ay sürebilir.

Otodectes Cynotis—uyuz böceği kedinin kulak kepçesi ve kulak içine yerleşir. Şiddetli kaşıntıya sebep olur. Kedi başını sağa sola sallar.

Notoedres Cati—bu tip uyuz, kedilerde daha yaygındır. Genellikle yavru ve bağışıklığı düşük hasta kedilerde görülür. Uyuz böceği baş bölgesine yerleşir. Diğer uyuzlarda olduğu gibi, kaşıntı, deride dökülme, kalınlaşma en belirgin belirtileridir. Bazen hiçbir belirti olmaksızın uyuz böcekleri vücutta yaşar ve ürer. Başka bir sebepten bağışıklığın düşmesi ile uyuz belirtileri ortaya çıkar.

Uyuzla mücadele de, düzenli tüy bakımı, ıslak hayvanı iyi kurulamak, başka hayvanın tasma, yatak, fırça gibi malzemelerini kullanmamak gibi önlemler alabiliriz. Şüpheli diğer kedilerle fiziksel teması önlemek, kedimizi  dış parazitlerden korumak, iyi ve dengeli beslemek alınması gereken diğer önlemlerdir.

Parazitlerle mücadele zor değildir. Ense bölgesine uygulanan damlalar, pire-kene tasmaları, iç parazitler için ağızdan veya enjeksiyon yolu ile uygulanan  ilaçlar kedimizi parazitlere karşı korurlar. Bu uygulamaları düzenli olarak yaptırmak; özellikle dış parazitlerin daha sık görüldüğü bahar ve yaz aylarında kedimizin parazit kontrollerini hiç aksatmamak çok önemlidir. Diş parazit almış kedinizi veterinerinizin önereceği parazit şampuanı (bazen losyon, köpük, yağ sprey, toz formunda da olabilir) ile yıkadıktan sonra,  korumaya yönelik ense damlası ve /veya pire-kene tasması  kullanmalısınız. Parazitlerle mücadelede kedinin  kullandığı yatağı,  evin içini, mobilyaların altını, halıları da temizlemeyi (ilaçlamayı) unutmayın. Birçok parazit ilacı zehirli maddeler içerir. Bazı ilaçlar  yavru hayvanlara kullanılamazlar.Bilinçsiz kullanım kedinizin  ölümüne sebep olabilir. İç ve dış parazitler için veterinerinize danışmadan ilaçlama yapmamalısınız.

KEDİLERDE İÇ PARAZİTLER

Bir canlıdan faydalanarak yaşayan canlılara parazit denir. Kedilerde iç parazitler pire, kene, bit gibi dış parazitler vasıtasıyla veya direkt temas yolu ile geçebilir. Dış parazitler kediyi ısırdıkla rında bu iç parazitlerin larvalarını bulaştırırlar. Kimi yavrular bu parazitleri anne karnında alır, kimi kediler ise başka bir kedinin dışkısından, vücut sıvısından alır. Sivrisinekler de kedilere iç parazit bulaştırırlar. İç parazitlerle mücadele için veterinerinizin önereceği rutin ilaçlamayı hiç aksatmadan uygulamalısınız. Kedinizi i iç parazitlerden korumak için dış parazitlere karşı da mücadele etmeniz gerekir.

Başlıca iç parazitler :

İnce Bağırsak Kıl Kurtları & Askaritler—gebelikte anne kedi plasenta yolu ile yavrulara geçirebilir. Dışkı, vücut sıvıları ile yetişkin kediden bir diğer kediye geçebilirler. Kedilerin dışkılarında kolaylıkla görülebilen, yaklaşık 6cm. uzunluğunda, spagettiye benzeyen, ince, beyazımsı parazitlerdir. Bazı kediler kusarak bu parazitleri dışarı atmaya çalışırlar. Bağırsağa yerleşip, üreyen parazitlerin larvaları bedende dolaşır. Kedilerde büyüme  bozukluğu,  ishal, kusma, dışkıda kan, su kaybı görülebilir. Parazitten etkilenen  yavruların göbekleri balon gibi şiştir.

Kancalı Kurtlar—Yavru kedilerde daha sık görülürler. Bu parazit kanca benzeri dişleri ile bağırsağa tutunur, bağırsak duvarlarını parçalayarak kanamaya sebep olur. 50-100 tane kancalı kurt bir yavru kedinin  ölmesine sebep olabilir. Kusma, ishal, karında şişkinlik, dışkıda kan ve mukoza başlıca belirtileridir. Kedi  ya dış ortamdaki larvaları yutar, ya da larvalar deriden kendileri girer. Gebelikte anne yavrulara plasenta yolu ile paraziti bulaştırabilir. Bazen de anne memesinden emdikleri sütle paraziti alırlar. Parazitin yumurtaları taze dışkının mikroskopla incelenmesinde görülerek teşhis edilir.

Yassı Kurtlar & Tenyalar—Anüs çevresindeki tüylerde görülebilirler.  Kedinin  bağırsağına  yerleşip, ishal ve kilo kaybına sebep olurlar. Kırık beyaz (şeffafımsı) , yassı, ileri geri sallanan, pirinç tanesine benzeyen parazitlerdir. Köpeğinizin yattığı yatağa da dökülebilirler. İlaçlama yaptıktan sonra yatağını da yıkamalısınız. Bazı tenya türleri insan sağlığı açısından da tehlike oluşturur.   

Kalın Bağırsak Kurtları—sindirim sisteminin alt kısımlarına yerleşirler. Bazı büyük kedilerde  hiçbir belirti görülmeyebilir. Mikroskopla yapılan dışkı muayenesinde teşhis edilir. Öbür parazitlerin de sebep olduğu gibi, kilo kaybı, halsizlik, iştahsızlık gibi belirtiler görülür.

Kalp Kurdu—iç parazitlerin en tehlikelisidir. Kediler köpeklere oranla bu parazite daha dirençlidir. Sivrisinekler ısırma yolu ile paraziti kediye bulaştırırlar. Subtropikal iklimlerde daha sık rastlanır. Sivrisineklerin yaşamasına ve üremesine uygun su, göl, nehir kenarlarındaki bölgelerde yaşayan kediler daha büyük risk altındadır. Parazit kalbe yerleşir ve yaklaşık 13-30 cm. uzunluğa erişir. Kalp- akciğer hastalığı, öksürük, durgunluk, bitkinlik, kilo kaybı, solunum problemi gibi belirtiler gösterir. Kalp kurtlarını öldürmek için ilaç kullandığınızda, ölen kurtlar damarları tıkar. Bu sebepten tedavide başarı şansı çok düşüktür. Tedavisi hemen hemen imkansız olan bu parazitten korunmak, veterinerinizin önereceği korumaya yönelik ilaçlarla son derece basittir.                                                    

Akciğer Kurtları (aelurostrongylus )—kediler bu paraziti sümüklüböcek ve salyangoz yiyerek alırlar. Akciğerlere yerleşen parazit ,  kedide kronik , kuru bir öksürüğe sebep olur.

Toxocara Cati –yavru kediler bu paraziti anne sütünden alırlar. İştahsızlık, halsizlik, kilo kaybı gibi belirtiler gösterir.

Dostlarımızdan
Yorumlar :)